استکهلم - سبأ
یک گزارش جدید هشدار داده است که جهان پس از دهه‌ها آرامش که شاهد کاهش قابل توجه حجم زرادخانه‌های هسته‌ای جهان بوده است، در حال ورود به یک مسابقه تسلیحات هسته‌ای است که می‌تواند به جنگی ویرانگر منجر شود که در نهایت به پایان آن منجر خواهد شد.
این گزارش که توسط موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPRI) به عنوان بخشی از سالنامه 2025 آن که روز دوشنبه منتشر شد، منتشر شده است، نسبت به ظهور یک مسابقه تسلیحات هسته‌ای جدید خطرناک‌تر از دوران جنگ سرد هشدار می‌دهد.
در این گزارش آمده است که این هشدارها همزمان با فرسایش قابل توجه رژیم‌های کنترل تسلیحات و عدم تفاهم بین قدرت‌های بزرگ دارنده این سلاح‌های هسته‌ای است.
بر اساس این گزارش، نه کشور هسته‌ای، از جمله ایالات متحده، روسیه و چین، در سال 2024 به نوسازی و گسترش زرادخانه‌های هسته‌ای خود ادامه دادند و تعداد کلاهک‌های هسته‌ای در سطح جهان را به 12241 کلاهک رساندند، از جمله ۹۶۱۴ کلاهک قابل استفاده فوری و 2100 کلاهک در حالت "هشدار بالا" روی موشک‌های بالستیک است.
در این گزارش اشاره شده است که روند کاهش تسلیحات هسته‌ای که از زمان پایان جنگ سرد رواج داشته است، اکنون معکوس شده است، و این در حالی است که تشدید تنش‌های هسته‌ای و افزایش تعداد کلاهک‌های هسته‌ای مستقر شده توسط کشورهای دارای سلاح هسته‌ای و کشورهای میزبان این سلاح‌ها تحت توافق‌نامه‌های دوجانبه با کشورهای دارای سلاح هسته‌ای، مشاهده می‌شود.
روسیه و ایالات متحده تقریباً 90 درصد از سلاح‌های هسته‌ای جهان را در اختیار دارند و در صورت عدم توافق‌های جدید پس از انقضای پیمان استارت جدید در فوریه 2024، آماده گسترش زرادخانه‌های خود هستند.
این مؤسسه خاطرنشان کرد که پیشرفت‌های تکنولوژیکی در هوش مصنوعی، فضا و دفاع موشکی، مفهوم بازدارندگی هسته‌ای را تغییر شکل می‌دهد و خطر درگیری هسته‌ای ناخواسته ناشی از خطای فنی یا تصمیم عجولانه را افزایش می‌دهد.
این گزارش همچنین در مورد افزایش تعداد کشورهایی که در حال بررسی توسعه یا میزبانی سلاح‌های هسته‌ای، به ویژه در شرق آسیا، خاورمیانه و اروپا هستند، در بحبوحه کاهش اعتماد به ضمانت‌های امنیتی سنتی، هشدار داد.
این گزارش با این هشدار به پایان رسید که "سلاح‌های هسته‌ای هیچ تضمینی برای امنیت نیستند" و خاطرنشان کرد که مسابقه تسلیحاتی جدید خطرات و اختلافات بیشتری را به همراه دارد و ثبات جهانی را که از قبل رو به وخامت بوده است، تضعیف می‌کند.
نه کشور هسته‌ای در جهان وجود دارد که پنج کشور رسماً داشتن سلاح‌های هسته‌ای را تأیید می‌کنند: روسیه، ایالات متحده، چین، بریتانیا و فرانسه. چهار کشور دیگر دارای سلاح‌های هسته‌ای هستند اما رسماً داشتن آنها را تأیید نمی‌کنند: اسرائیل، پاکستان، هند و کره شمالی است.
سلاح‌های هسته‌ای از زمان ظهورشان در پایان جنگ جهانی دوم و استفاده از آنها توسط ارتش ایالات متحده برای بمباران ژاپن، تهدیدی بی‌سابقه ایجاد کرده‌اند و باعث فاجعه انسانی بی‌سابقه‌ای شده‌اند که اثرات آن هنوز هم احساس می‌شود.