
گویی جهان روی یک پا ایستاده و نظارهگر شدت گرفتن جنگ تعرفههای گمرکی بین چین و ایالات متحده آمریکا است، پس از آنکه دو کشور تعرفههای گمرکی سنگینی را بهطور متقابل اعمال کردند؛ مسئلهای که حجم بالای مبادلات تجاری بین آنها را نشان میدهد و پرسشها و نگرانیهایی را در میان ناظران برانگیخته است.
بر اساس ادبیات تجاری و گزارشهای مطبوعاتی، آغاز این نزاع اقتصادی بین دو کشور به ژانویه 2018 بازمیگردد، زمانی که دونالد ترامپ رئیسجمهور وقت آمریکا در نخستین دوره ریاست خود، شروع به اعمال تعرفههای گمرکی و سایر موانع تجاری علیه چین کرد تا این کشور را وادار به تغییر آنچه آمریکا سالهاست رفتارهای تجاری ناعادلانه میداند، کند.
در دوره نخست ترامپ گفته شد که این رفتارها میتوانند به کسری تجاری بین آمریکا و چین کمک کنند و دولت چین خواستار انتقال فناوری آمریکایی به چین است.
در پاسخ به تدابیر تجاری آمریکا، دولت دبیرکل حزب کمونیست چین، شی جینپینگ، دولت ترامپ را به اتخاذ سیاستهای حمایتگرایی ملیگرایانه متهم کرد و اقدامات تلافیجویانهای در پیش گرفت.
پس از شدت گرفتن جنگ تجاری در سال 2019، دو طرف در ژانویه 2020 به توافق پرتنش مرحله اول رسیدند.
تا پایان دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ، جنگ تجاری بهطور گستردهای به عنوان شکست برای آمریکا توصیف شد، بر اساس گزارشها.
دولت بایدن تعرفههای گمرکی را همانگونه نگه داشت و تعرفههای اضافی بر کالاهای چینی مانند خودروهای برقی و پنلهای خورشیدی افزود.
در سال 2024، کمپین انتخاباتی ترامپ تعرفهای 60 درصدی بر کالاهای چینی پیشنهاد داد.
در 1 فوریه 2025، دولت ترامپ تعرفههای گمرکی بر چین را 10 درصد افزایش داد و در 4 مارس، 10 درصد دیگر به آن افزود.
در مقابل، چین در 10 مارس تعرفههایی 15 درصدی بر کالاهای آمریکایی از جمله محصولات کشاورزی اعمال کرد.
دولت ترامپ در 2 آوریل 2025 مجموع تعرفههای گمرکی بر واردات از چین را به 54 درصد رساند و در مقابل، دولت چین وعده پاسخگویی داد.
سال 2025 شاهد تشدید درگیری بود، با مجموعهای از تعرفههای گمرکی که آمریکا اعمال کرد و به تعرفهای 145 درصدی بر کالاهای چینی رسید؛ و در مقابل چین تعرفهای 125 درصدی اعمال کرد.
در مقابل، چین شکایتی را به سازمان تجارت جهانی علیه افزایشهای اخیر تعرفههای آمریکا ارائه داد و از کشورهای آسیبدیده خواست تا برای مقابله با آنچه نقض قوانین سازمان تجارت جهانی از سوی دولت آمریکا میداند، به آن بپیوندند.
وزارت دارایی چین اعلام کرد که پکن از ابتدای این هفته تعرفههایی 125 درصدی بر کالاهای آمریکایی اعمال خواهد کرد که نسبت به 84 درصدی که پیشتر اعلام شده بود، افزایش یافته است. وزارت دارایی چین تهدید به اتخاذ اقدامات متقابل در برابر اقدامات واشنگتن و «جنگیدن تا پایان» کرد.
تجارت بین دو کشور از سال 1985 تا سال 2024 رشد چشمگیری داشته است. در سال 1985، صادرات چین به ایالات متحده حدود 3.86 میلیارد دلار بود. تا سال 2023، این صادرات به حدود 427 میلیارد دلار رسید.
حجم واردات آمریکا از چین در دو ماه نخست سال جاری، بر اساس اداره آمار آمریکا، حدود 73 میلیارد دلار و صادرات حدود 20 میلیارد دلار بود. همچنین حجم تجارت (صادرات و واردات) بین آمریکا و چین در سال 2024 حدود 583 میلیارد دلار و در سال 2023 حدود 575 میلیارد دلار بود. برای مقایسه، حجم تجارت در سال 1999 فقط حدود 95 میلیارد دلار بود.
طبق منابع مطبوعاتی، مهمترین صادرات چین به آمریکا شامل «الکترونیک مانند گوشیهای هوشمند، تلویزیونها، لپتاپها، پوشاک و منسوجات، اسباببازیها و لوازم خانگی» است. مهمترین واردات چین از آمریکا طبق گزارشها شامل «محصولات کشاورزی، هواپیما و قطعات آن، داروها و تجهیزات پزشکی، نفت خام و گاز طبیعی» میشود.
در حال حاضر، تنش اقتصادی بین دو کشور بهطور چشمگیری افزایش یافته است و کارشناسان میگویند این اقدامات قطعاً به افزایش تنش بین این دو غول اقتصادی منجر خواهد شد.
در نهایت، «بعید نیست که تشدید تجاری بین دو کشور به وخامت بیشتر روابط بینجامد و بر واقعیت منافع تأثیر بگذارد و به زلزلهای جهانی منجر شود، چیزی که امیدواریم رخ ندهد»؛ به گفته یکی از ناظران.